เบญจศีลเบญจธรรม
เป็นคุณธรรมพื้นฐานของมนุษย์
หากบุคคลใดมีคุณธรรมที่เป็นพื้นฐานที่ดี
และมั่นคง
จะกระทำอะไรก็มีแต่ความเจริญก้าวหน้า ในทางตรงกันข้ามหากบุคคลใดไม่มีคุณธรรมที่เป็นพื้นฐานจะกระทำอะไรก็ไม่เจริญก้าวหน้า
การศึกษาพระพุทธศาสนาตามหลักไตรสิกขานั้น ศีลเป็นฐานให้เกิดสมาธิและสมาธิก่อให้เกิดปัญญา
สมาธิที่ศีลบ่มแล้ว ย่อมมีผลมาก มีอานิสงส์มาก ดังความในทีฆนิกาย มหาวรรคที่แสดงความต่อเนื่องกันของไตรสิกขา
ซึ่งเป็นกระบวนการฝึกอบรมจิตตามลำดับว่า ศีลเป็นอย่างนี้ สมาธิ
เป็นอย่างนี้
ปัญญาเป็นอย่างนี้ สมาธิที่ศีลบ่มแล้ว ย่อมมีผลมาก มีอานิสงส์มาก ปัญญาที่สมาธิบ่มแล้วย่อมมีผลมาก
มีอานิสงส์มาก จิตที่ปัญญาบ่มแล้ว ย่อมหลุดพ้นจากอาสวะโดยสิ้นเชิง คือ กามาสวะ ภวาสวะและอวิชชาสวะ
ความสัมพันธ์แบบต่อเนื่องกันของคุณธรรมในชีวิตประจำวันจะเห็นได้ว่า
เมื่อบุคคลมีความประพฤติบริสุทธิ์ เชื่อมั่นในความบริสุทธิ์ของตน ไม่หวาดต่อการลงโทษ
ไม่สะดุ้งระแวงต่อการประทุษร้ายของคู่เวรไม่หวั่นใจต่อเสียงตำหนิหรือความรู้สึกที่ไม่ดีของสังคม
ไม่มีความฟุ้งซ่านวุ่นวายใจ เพราะความรู้สึกเดือดร้อนรังเกียจในความผิดของตน จิตใจจึงปลอดโปร่ง
สงบแน่วแน่ มุ่งมั่นอยู่กับสิ่งที่คิด คำที่พูด และการกระทำการรับรู้สิ่งต่าง ๆ ยิ่งชัดเจน
คล่องตัว เป็นผลดีในทางปัญญามากยิ่งขึ้น |