คำขวัญหรือสโลแกน นิทาน..เคล็ดวิชาฝึกศิษย์

เคล็ดวิชาฝึกศิษย์

กิร ดังได้สดับมา

ในวัดมหายานแห่งหนึ่ง มีลูกศิษย์มาขออยู่ในสำนักศึกษาเล่าเรียนกันมากเพราะเป็นสำนักที่มีชื่อเสียง ศิษย์แต่ละคนต่างก็แข่งขันกันศึกษา เพื่อจะได้จบแล้วกลับไปภูมิลำเนาทำมาหากินต่อไป แต่มีศิษย์อยู่คนหนึ่งเรียนก็ไม่เก่งแถมยังดื้อรั้นชอบหนีไปเที่ยว เท่านั้นยังไม่พอยังทำตัวเป็นอันธพาลเกเรเที่ยวไปก่อเรื่องกับวัยรุ่นนอกสำนักถึงกับถูกจับไปโรงพักจนหลวงพ่อต้องไปประกันตัวเป็นประจำ

“คราวหน้าเธออย่าทำอย่างนี้อีกนะ ทำให้หลวงพ่อต้องขึ้นโรงพักไปด้วย” หลวงพ่อเตือน

“ครับ ผมจะไม่ทำอีก” เขารับปากเป็นมั่นเป็นเหมาะ

แต่ไม่นานก็ทำอย่างนั้นอีก จนเป็นที่เอือมระอาของศิษย์ทั้งหลาย แต่หลวงพ่อกลับดูแลใกล้ชิด ติดตามความเคลื่อนไหวตลอดเวลา แถมสั่งศิษย์รุ่นพี่เป็นหูเป็นตาแนะนำตักเตือนด้วย

นานเป็นปีที่ศิษย์ทั้งหลายอึดอัดคับข้องใจ วันหนึ่งเห็นหลวงพ่ออยู่ว่างๆ นั่งจิบน้ำชาอยู่ห้องโถงแบบสบายๆ จึงพากันเข้าไปหา กราบพร้อมกันแล้วเรียนถามว่า

“หลวงพ่อครับ ทำไมไม่ไล่ศิษย์คนนั้นไปเสีย ทำให้เขาอย่างใกล้ชิด ส่วนพวกผมหลวงพ่อไม่ค่อยดูแลแนะนำเท่าไหร่เลย หลวงพ่อคิดอย่างไรหรือครับ”

หลวงพ่อตอบว่า “ลูกทุกคนฟังนะ ที่หลวงพ่อไม่ค่อยดูแลเอาใจใส่พวกเธอนั้นเพราะพวกเธอเก่งกันแล้วทุกคน ขยันทุกคน มีความผิดชอบในการทำงาน เอาตัวรอดได้แล้ว จึงไม่ต้องจ้ำจี้จ้ำไชกันมาก”

หลวงพ่อจิบน้ำชาเว้นวรรคนิดหนึ่งแล้วพูดต่อ

“ส่วนเจ้าศิษย์ที่ทำให้หลวงพ่อและพวกเธอเดือดร้อนนั้น เขาน่าสงสารมากกว่าน่ารังเกียจ ยังไม่โต ยังพึ่งตัวเองไม่ได้ ยังรับผิดชอบตัวเองไม่เป็น ยังแยกแยะดีชั่วไม่ได้เหมือนพวกเธอ ถ้าหลวงพ่อไล่เขาออกไปเขาก็จะเอาตัวไม่รอด หรืออาจไปก่อเหตุก่อเรื่องถึงติดคุกติดตาราง หรือถูกฆ่าตายก็ได้ เมื่อเป็นอย่างนี้หลวงพ่อจึงต้องเลี้ยงเขาเอาไว้ใกล้ตัว ยังปล่อยไม่ได้ ค่อยอบรมฝึกฝนไป แม้จะนานหน่อยก็คงจะพอทำให้เขาโตทั้งตัวและสติปัญญาได้อยู่ดอก พวกเธอก็อย่ารังเกียจเขาเลย คิดว่าเขาเป็นคนป่วยเป็นคนด้อยปัญญาก็แล้วกัน ช่วยให้เขาหายป่วยให้เขาฉลาดได้บุญด้วยนะ”

ศิษย์ทุกคนได้ฟังเหตุผลของหลวงพ่อ ต่างพากันซาบซึ้งในเมตตาธรรมของหลวงพ่ออย่างสุดหัวใจ หลวงพ่อรักและห่วงใยลูกทุกคน จึงลุกขึ้นกราบหลวงพ่อพร้อมกันแล้วรับปากหลวงพ่อว่า

ต่อไปจะไม่รังเกียจเพื่อนศิษย์คนนั้นอีก

เรื่องนี้สื่อความได้ว่า

ครูที่มีจิตวิญญาณเป็นครูย่อมไม่ทิ้งศิษย์ที่ยังด้อยกว่าเพื่อน

ย่อมเอาใจใส่ศิษย์เช่นนั้นเป็นพิเศษ

ขวนขวายหาวิธีฝึกฝนให้เขาเรียนรู้วิชาและชีวิต

พอที่จะเอาตัวรอดได้ในอนาคต

บางครั้งถึงกับฝืนใจลงโทษเฆี่ยนตีก็จำยอม

ด้วยพิจารณาเห็นว่า คนเรานั้นแม้จะมีความแตกต่างกัน

ทั้งเสรีระร่างกายและสติปัญญา

ตลอดถึงภูมิต้านทานด้านคุณธรรมก็จริง

แต่ก็สามารถพัฒนาให้เจริญได้ในระดับหนึ่ง

เรื่องเช่นนี้ ครูจึงพึงตระหนักรู้แล้วให้ความรักความห่วงใยแก่ศิษย์โดยเหมาะสม โดยเฉพาะคนที่มีปมด้านใดด้านหนึ่งน้อยกว่าเพื่อน ควรได้รับความห่วงใยและดูแลเป็นพิเศษ มิใช่ประณามดุด่าให้ได้อาย หรือขับไล่ไสส่งให้พ้นไปจากตัว เพราะนั่นมิใช่วิธีแก้ปัญหาให้เขา แต่เป็นการปัดสวะให้พ้นจากตัวเองไปเท่านั้น ความรัก ความเอ็นดู ความดูแลเอาใจใส่และการฝึกฝนแนะนำเขาเป็นพิเศษกว่าคนอื่นๆเท่านั้นจึงจะสามารถช่วยให้เขารอดตัวได้ มิเช่นนั้นจะกลายเป็นว่า ครูนั่นแหละที่ช่วยให้จำนวนอันธพาลตามท้องถนนหรือแหล่งมั่วสุมต่างๆเพิ่มขึ้นโดยรู้เท่าไม่ถึงการณ์.